Son dəqiqə

Kim kimdir?

Adnan Menderes kimdir?

Bakı. TurkicWorld:

Tam adı Əli Adnan Ertekin Menderes olan Adnan Menderes 1950-60-cı illərdə Türkiyə Cümhuriyyətinin Baş naziri olub, İstiqlal medalı sahibi, türk siyasətçi, dövlət xadimi və hüquqşünasıdır.

Menderes 1899-cu ildə Türkiyənin Aydın şəhərində anadan olub. Atası İzmirli Katipzadə İbrahim Ethem bəy, anası isə Aydınlı Hacı Alipaşazadələrdən Tevfika Xanımdır.

Menderes valideynlərini gənc yaşlarında itirdiyindən onları demək olar ki xatırlamırdı.

Məktəb həyatına İzmir İttihat ve Terakki Məktəbində başlayan Menderes təhsilini İzmir Amerikan Kollecində davam etdirib.

1931-ci ildə CHP Aydın millət vəkili seçildikdən sonra Ankara Hüquq Fakültəsinə daxil olub və 1935-ci ildə oranı bitirib.

Ehtiyatda zabit kimi yetişdirilməsinə baxmayaraq, malyariya xəstəliyi səbəbilə Birinci Dünya Müharibəsində iştirak edə bilməyən Menderes Qurtuluş Müharibəsində qazandığı uğurlara görə İstiqlal medalına layiq görülüb.

1929-cu ildə İzmirin məşhur ailələrindən olan Övliyazadə Fatma Berin Xanımla ailə həyatı qurub və Yüksel, Mutlu və Aydın adlı üç oğlu olub.

Adnan Menderes 1930-cu ildə qısa müddətə də olsa Azad Respublika Partiyasda çalışıb. Partiya dağıldıqdan sonra Cümhuriyyət Xalq Partiyasına keçib və 1931-ci il seçkilərində Cümhuriyyət Xalq Partiyasından Aydın millət vəkili seçilib. 1945-ci ilə qədər Türkiyə Böyük Millət Məclisində komissiya müxbiri vəzifəsində çalışıb. Həmin il Saracoğlu Hökumətinin gündəmə gətirdiyi Torpaq Qanunu layihəsini tənqid edərək komissiyadan istefa verdi.

1946-cı il seçkilərində Demokrat Partiyasından (DP) Kütahya millət vəkili seçildi. 1950-ci il mayın 14-də keçirilən seçkilərdə 53,5 faiz səslə hakimiyyətə gəldi.

O, DP-nin on illik hakimiyyətinin yeganə baş naziri (22 may 1950 - 27 may 1960) olub.

O, hakimiyyəti dövründə 5 hökumət qurub.

Bu onillikdə Türkiyənin daxili və xarici siyasətində böyük irəliləyişlər əldə edib.

Nəqliyyat, enerji, təhsil, səhiyyə, sığorta və bank fəaliyyəti bərpa edilib. Türkiyə inkişaf anlayışı ilə tanış oldu.

Azad Respublika Partiyası, Cümhuriyyət Xalq Partiyası və Demokrat Partiyasında siyasətlə məşğul olan Menderes 27 may hərbi çevrilişindən sonra 1961-ci il sentyabrın 17-də asılaraq edam edilib.

Türkiyə Böyük Millət Məclisinin 1990-cı ildə qəbul etdiyi qanunla Menderes və onunla birlikdə edam edilənlər islah edildi.

Mövzuya görə xəbərlər