Bakı. TurkicWorld:

Gələcəkdə Çin "yaşıl" enerjinin inkişafı və enerjinin saxlanması sahəsində Azərbaycanla sıx əməkdaşlıq etmək istəyir.

Bunu TurkicWorld-ə eksklüziv müsahibəsində Çin Xalq Respublikasının Azərbaycandakı səfiri Quo Min deyib.

"Çin Azərbaycanın "yaşıl" islahatlarına diqqət yetirir və ölkənin ekoloji cəhətdən inkişafına göstərdiyi səyləri yüksək qiymətləndirir. Çin Azərbaycanda bərpa olunan enerji istehsalı layihələrində iştirak edən ilk ölkələrdən biridir. Çin şirkətləri tərəfindən Azərbaycanda həyata keçirilən irimiqyaslı yeni enerji layihələrinin ilk partiyasına 230 MVt gücündə fotoelektrik stansiyası və 240 MVt gücündə külək elektrik stansiyası daxildir. Bu layihələrdən fotoelektrik stansiyasının tikintisi cəmi altı aydır davam edir və tezliklə 5,5 kvadrat kilometrlik səhra, həqiqətən, "tükənməz sərvət mənbəyinə" çevriləcək. Yaxın gələcəkdə fotoelektrik stansiyasının enerji şəbəkəsinə qoşulması gözlənilir ki, bu da Azərbaycanın enerji strukturunun transformasiyasında müsbət rol oynayacaq", - deyə səfir bildirib.

Quo Minin sözlərinə görə, eyni zamanda, bir çox Çin şirkətləri təmiz enerji sahəsində investisiya layihələrini fəal şəkildə təşviq edirlər ki, bu da Azərbaycana birbaşa investisiyalar və qabaqcıl texnologiyalar gətirməklə yanaşı, məşğulluğun artırılmasını və sənayenin inkişafını sürətləndirəcək.

"Bundan əlavə, biz daha çox Çin avtomobillərinin, xüsusən yeni enerji mənbələrindən istifadə edən, Azərbaycan bazarına daxil olan və yerli sakinlər tərəfindən rəğbətlə qarşılanan avtomobilləri görməkdən məmnunuq. Çin Azərbaycanla əməkdaşlığı davam etdirməyə və "yaşıl" enerji və elektrik enerjisi sahələrində qarşılıqlı fəaliyyət potensialını araşdırmağa hazırdır.

Gələcəkdə biz "yaşıl" enerjinin inkişafı, enerjinin saxlanması və yükün azaldılması, enerjinin ötürülməsi və çevrilməsi, enerjiyə qənaət və emissiyaların azaldılması, yeni enerji daşıyıcılarının populyarlaşdırılması, yardımçı obyektlərin tikintisi və digər sahələrdə sıx əməkdaşlıq etmək istərdik. Məqsədimiz daha çox layihələrin həyata keçirilməsini asanlaşdırmaq və yaşıl "Bir kəmər, bir yol"un Çin-Azərbaycan birgə tikintisinə yeni təkan verməkdir", - deyə Quo Min əlavə edib.

Çin şirkətlərinin Qarabağdakı fəaliyyəti

Quo Min bildirib ki, hazırda bəzi Çin müəssisələri Azərbaycanın işğaldan azad edilmiş ərazilərində yerli "yaşıl" iqtisadiyyatın inkişafına kömək etmək üçün fotovoltaik elektrik stansiyalarının investisiya və tikinti layihələrini fəal şəkildə təşviq edirlər. Onun sözlərinə görə, Çin müəssisələri işğaldan azad edilmiş ərazilərin bərpasının gedişatını fəal şəkildə izləyir.

"Bir çox şirkət araşdırma aparmaq üçün yoxlama səfərlərinə çıxıb, "ağıllı kəndlər" və hava limanları üçün sınaq avadanlıqlarının tədarükü kimi layihələrdə iştirak edib. Hazırda bəzi müəssisələr yerli yaşıl iqtisadiyyatın inkişafına kömək etmək üçün fotovoltaik elektrik stansiyalarının investisiya və tikinti layihələrini fəal şəkildə təşviq edirlər.

Çin şirkətləri Azərbaycanın işğaldan azad edilmiş ərazilərdə infrastruktur tikintisini təşviq etmək, investisiya və biznes mühitini yaxşılaşdırmaq üçün həyata keçirdiyi investisiya təşviqi tədbirlərindən xəbərdardır.

Çinin işgüzar dairələri bərpa olunan enerji mənbələri, infrastruktur tikintisi, tikinti materiallarının istehsalı, informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və sair sahələr üzrə konkret layihələrlə bağlı Azərbaycan tərəfi ilə məsləhətləşmələr aparmağa hazırdır", - deyə səfir əlavə edib.

"Bir kəmər, bir yol"

Quo Minin sözlərinə görə, "Bir kəmər, bir yol"un birgə tikintisi "Orta Dəhliz" konsepsiyasına uyğundur.

Səfir qeyd edib ki, Çin "Bir kəmər, bir yol"un birgə tikintisi çərçivəsində Azərbaycanla nəqliyyat əməkdaşlığını dərinləşdirməyə və iki ölkənin müvafiq idarə və müəssisələri arasında sənaye mübadiləsini təşviq etməyə hazırdır.

Vurğulanıb ki, Çin gömrük rəsmiləşdirilməsinin və malların həddən artıq yüklənməsinin səmərəliliyinin artırılması yollarını, həmçinin, tranzit daşımaları prosedurlarının sadələşdirilməsi və unifikasiyası, logistika və nəqliyyatın informasiyalaşdırılması, nəqliyyat xərclərinin azaldılması, Çin-Avropa qatarlarının istismar sabitliyinin artırılması ilə bağlı müxtəlif məsələləri öyrənməyə hazırdır.

"Çin, həmçinin, ölkənin iri müəssisələrini "Bir kəmər, bir yol" boyunca nəqliyyat infrastrukturu layihələrinin investisiya, tikinti və idarə olunmasında iştiraka dəvət edəcək. Çin bütün tərəflərin bir-birini tamamlayan üstünlüklərindən istifadə etmək və regional nəqliyyatın davamlı artımını birgə təşviq etmək üçün öz inkişaf təcrübəsini bölüşəcək", - deyə səfir bildirib.

Səfir qeyd edib ki, Çin Avropa ilə Asiyanı birləşdirən "Orta dəhliz"in əlverişli coğrafi mövqeyinə böyük əhəmiyyət verir və onun regional əlaqələrin gücləndirilməsində, regional iqtisadi inkişafın təşviqində, qlobal sənaye və logistika zəncirlərinin sabitliyinin təmin edilməsində əhəmiyyətini müsbət qiymətləndirir.

"Bir kəmər, bir yol"un birgə tikintisi "Orta dəhliz" konsepsiyasına tam uyğundur. Nəqliyyat kommunikasiyaları sahəsində Çin və "Bir kəmər, bir yol" boyunca yerləşən ölkələrin, o cümlədən, Azərbaycanın ümumi maraqları var", - deyə Quo Min əlavə edib.

Səfir qeyd edib ki, Çin Transxəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizi boyunca əlaqələrin sürətləndirilməsi, infrastrukturun və xidmətlərin müasirləşdirilməsinə sadiqdir.

"Bu il "Bir kəmər, bir yol" təşəbbüsünün birgə həyata keçirilməsinin on illiyini qeyd edirik. Yarandığı gündən bu təşəbbüs beynəlxalq ictimaiyyət, o cümlədən, Azərbaycan tərəfindən müsbət reaksiya və dəstək alıb. Bu gün o, beynəlxalq ictimai sərvətə və qlobal davamlı inkişaf üçün beynəlxalq əməkdaşlıq platformasına çevrilib. "Bir kəmər, bir yol" təşəbbüsünün birgə həyata keçirilməsi çərçivəsində Azərbaycan və Çin bir-birinə hörmət edir, bir-birinə kömək edir və müxtəlif sahələrdə əməkdaşlıqda səmərəli nəticələr əldə edirlər.

Xüsusilə son illərdə iki dövlət başçısının rəhbərliyi altında "Bir kəmər, bir yol"un yüksək keyfiyyətli birgə tikintisi "Azərbaycan 2030: sosial-iqtisadi inkişafa dair Milli Prioritetlər" strategiyası ilə dərindən vəhdət təşkil edir. Logistika və nəqliyyat, yaşıl inkişaf, emal və istehsal, rəqəmsallaşma kimi sahələrdə bir çox əməkdaşlıq prioritetləri ortaya çıxır. Ümumiyyətlə, ikitərəfli praqmatik əməkdaşlığın səviyyəsi durmadan artır", - deyə səfir bildirib.

Səfir qeyd edib ki, hazırda iki ölkə arasında münasibətlər yeni inkişaf mərhələsinə qədəm qoyur.

O əlavə edib ki, Çin Azərbaycanla strateji qarşılıqlı etimadı dərinləşdirmək, siyasət sinerjisini artırmaq və Azərbaycan-Çin Hökumətlərarası Ticarət-İqtisadi Əməkdaşlıq Komissiyası kimi əməkdaşlıq mexanizmlərindən səmərəli istifadə etmək üçün işləməyə hazırdır.

"Çin tərəfi birgə müzakirə, birgə tikinti və paylaşma prinsiplərinə sadiq qalaraq, ticarət-iqtisadi əməkdaşlığı inkişaf etdirməyə, ticarət prosedurlarını sadələşdirməyə və ticarətin liberallaşdırılmasını təşviq etməyə, investisiya əməkdaşlığını stimullaşdırmağa hazırdır. Çin, həmçinin, bərpa olunan enerji istehsalı, enerjinin saxlanması, rəqəmsal iqtisadiyyat, sənaye istehsalı, kənd təsərrüfatı və başqa sahələrdə əməkdaşlıq potensialının reallaşdırılmasında hər iki tərəfin müəssisələrinə dəstək verməyə hazırdır.

Bundan əlavə, Çin Transxəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Dəhlizi boyunca əlaqəni sürətləndirmək, infrastruktur və xidmətləri təkmilləşdirmək, Çin-Avropa dəmir yolu yükdaşımalarının həcmini artırmaq və regional və beynəlxalq təchizat zəncirləri qarşısında maneələri aradan qaldırmaq öhdəliyi götürür. Çin tərəfi, həmçinin, mədəni və humanitar əlaqələri gücləndirməyə, iki ölkənin biznes, akademik və qeyri-hökumət sektorları arasında əlaqələri təşviq etməyə, ikitərəfli əməkdaşlığı dərinləşdirmək üçün sosial bazanı möhkəmləndirməyə və şaxələndirməyə hazırdır.

Gələcəyə baxaraq əminliklə deyə bilərəm ki, hər iki tərəf birlik və əməkdaşlığı gücləndirmək, "Bir kəmər, bir yol" təşəbbüsünün birgə qurulmasında Çin-Azərbaycan əməkdaşlığını inkişaf etdirmək, daha nəzərəçarpacaq nəticələr əldə etmək, eləcə də, iki ölkə xalqlarının firavanlığına və sabitliyinə, sülh və rifahına yeni töhfələr vermək üçün tarixi fürsətdən istifadə edəcək", - deyə Quo Min əlavə edib.

Ticarət əlaqələri

Diplomatın sözlərinə görə, Çin Azərbaycan tərəfi ilə birlikdə ikitərəfli ticarətin miqyasının genişləndirilməsi, onun liberallaşdırılması və prosedurların sadələşdirilməsi üçün yeni mexanizm və tədbirləri öyrənməyə hazırdır.

"İkitərəfli ticarət Çin və Azərbaycan arasında praktiki əməkdaşlığın mühüm tərkib hissəsidir və son illərdə sabit və müsbət dinamikanı qoruyub saxlayır. Azərbaycanın statistikasına əsasən, 2023-cü ilin yanvar-iyul aylarında Çin ilə ikitərəfli ticarət dövriyyəsi əvvəlki ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 41,1% artaraq, 1,62 milyard ABŞ dolları təşkil edib. Çin Azərbaycanın dördüncü ən böyük ticarət tərəfdaşı və ikinci ən böyük idxal mənbəyi olaraq qalır. Hazırda Çinin Azərbaycana əsas ixracı yüksək texnologiyalı məhsullar, o cümlədən, mexaniki qurğular, elektron avadanlıqlar və avtomobillərdir. Onların ixrac payı 50%-i ötür.

Bu, Azərbaycanın iqtisadi və sosial inkişafında, insanların həyat şəraitinin yaxşılaşdırılmasında quruculuq rolunu oynayır. Eyni zamanda, Çin yüksək keyfiyyətli və ixtisaslaşmış məhsullarını tanıtmaq üçün Azərbaycanı fəal şəkildə Çin Beynəlxalq İdxal Sərgisi və Çin Ticarət Xidmətləri Sərgisi kimi platformalardan tam istifadə etməyə dəvət edir. Həmçinin, Azərbaycan tərəfinin öz brendlərini tanıtmaq və məhsullarını satmaq üçün Çində "milli pavilyonlar" açmasını dəstəkləyir. Çində Azərbaycan şərabının, nar şirəsinin, qara çayının populyarlığı artmaqda davam edir. Hər iki tərəf, həmçinin, ÇXR-ə digər növ məhsulların daxil olması ilə bağlı sıx əlaqə saxlayır", - deyə səfir bildirib.

Quo Min əlavə edib ki, Çin "Made in Azerbaijan" brendinin təşviqi üçün lazımi dəstəyi göstərməyə davam edəcək.

"Biz Azərbaycan tərəfi ilə birlikdə ikitərəfli ticarətin miqyasının genişləndirilməsi, onun liberallaşdırılması və prosedurların sadələşdirilməsi üçün yeni mexanizm və tədbirləri öyrənməyə hazırıq.

Dünyanın ən böyük istehlak bazarına malik olan Çin Azərbaycan şirkətlərini sərgilər, transsərhəd e-ticarət və digər kanallar vasitəsilə çinli istehlakçıları daha geniş çeşiddə Azərbaycan məhsulları ilə tanış etmək üçün dəvət edir", - deyə səfir bildirib.

X: @Lyaman_Zeyn