BAKI, TurkicWorld, Fərid Mikayılov
Ukrayna ABŞ-a yeni sülh planının yenilənmiş versiyasını təqdim etməyə hazırlaşır. Volodimir Zelenski isə bir daha vurğulayıb ki, Kiyev Rusiya ilə danışıqlarda ərazi güzəştlərinə getməyəcək və ölkənin mövcud sərhədlərinin dəyişdirilməsi “nə hüquqi, nə də mənəvi baxımdan mümkün deyil”.
TurkicWorld xəbər verir ki, Zelenski Avropa və NATO liderləri ilə görüşləri zamanı ABŞ-dan gələn təkliflərə dair mövqeyini sərtləşdirib və Vaşinqtona yeni alternativ plan göndəriləcəyini açıqlayıb. Bu, ABŞ və Ukrayna nümayəndə heyətlərinin son günlərdə apardığı intensiv danışıqların nəticəsiz qalmasının ardından gündəmə gəlib.
Zelenski mətbuat konfransında deyib ki, Ukrayna tərəfi ABŞ-a yenilənmiş sülh planını artıq çərşənbə axşamı təqdim edə bilər. ABŞ-ın ilkin sülh təklifi 28 bənddən ibarət idi, lakin Avropa və Kiyevin etirazlarından sonra sənəd 20 bəndə endirilib.
Zelenski bildirib ki, “pro-Ukrayna mövqeyinə zidd heç bir bənd sənəddən çıxarılmayıb” və ərazi ilə bağlı heç bir kompromisə yol verilməyəcək.
Zelenski xüsusilə Donbas bölgəsinin statusu və Avropanın ən böyük nüvə elektrik stansiyası olan Zaporojye AES-in idarəçiliyini “ən həssas məsələlər” adlandırıb.
Sızmış ilkin sənəddə Donbasın tam nəzarətinin Rusiyaya verilməsi, Zaporojye AES-də istehsal olunan enerjinin isə Moskva və Kiyev arasında bölüşdürülməsi təklif olunurdu. Kiyev və Avropa bu təklifləri qəbuledilməz hesab etmişdi.
Londonda keçirilən fövqəladə görüşdə Zelenski ilə yanaşı Böyük Britaniyanın baş naziri Kir Starmer, Fransanın prezidenti Emmanuel Makron və Almaniya kansleri Fridrix Merts iştirak ediblər.
Görüş, ABŞ-ın Ukraynaya təzyiq göstərdiyi barədə Avropa paytaxtlarında artan narahatlıqlar fonunda Kiyevə siyasi həmrəyliyin nümayişi kimi qiymətləndirilir.
Britaniya hökuməti bəyan edib ki, ABŞ-ın vasitəçilik missiyası “kritik mərhələyə” qədəm qoyub və Ukrayna üçün “ədalətli və davamlı sülh”, eləcə də “etibarlı təhlükəsizlik təminatları” vacibdir.
Sülh razılaşması imzalanacağı halda Ukraynaya hansı təhlükəsizlik mexanizmlərinin təqdim olunacağı hələ də müzakirə predmeti olaraq qalır.
• Böyük Britaniya və Fransa Ukraynada beynəlxalq qüvvələrin yerləşdirilməsini təklif edir,
• Almaniya və İtaliya isə buna ehtiyatla yanaşır.
ABŞ-ın gələcək təhlükəsizlik arxitekturasında hansı rolu oynayacağı da qeyri-müəyyəndir.
Zelenski Londondan sonra Brüsseldə NATO baş katibi Mark Rutte və Avropa Komissiyasının rəhbəri Ursula von der Leyenlə görüşüb.
Rusiya tərəfi danışıqların konstruktiv keçdiyini iddia etsə də, Kremlin 2022-ci ilin fevralında başlatdığı müharibənin hədəflərindən geri çəkildiyini göstərən heç bir əlamət yoxdur.
ABŞ prezidenti Donald Tramp isə Ukrayna liderini sülhün “əsas maneəsi” kimi təqdim etməkdə davam edir və yeni sülh planını yaxın zamanda yekunlaşdırmaq niyyətində olduğunu bildirib.
