BAKI,TurkicWorld
Gündə səkkiz saat yatmaq, həqiqətən, yetərlidirmi? Mütəxəssislər bildirir ki, əsas məsələ yuxunun müddəti deyil, insanın yenilənmiş və dincəlmiş hiss edərək oyanmasıdır.
Yuxu sağlamlığımız üçün həyati əhəmiyyət daşıyır, lakin onun hələ də tam anlaşılmayan tərəfləri var. İnsan ömrünün təxminən üçdə biri yuxuda keçir, lakin yuxuya olan ehtiyac şəxsdən şəxsə dəyişir. Kimisi üçün səkkiz saat ideal sayılsa da, bəziləri daha az yuxu ilə kifayətlənə bilər.
Johns Hopkins Universitetindən davranışsal yuxu təbabəti mütəxəssisi Molly Atwood insanların əksəriyyətinin yeddi ilə doqquz saat arasında yatdığını və bunun sağlamlıq problemləri ilə ən az əlaqəli yuxu müddəti olduğunu bildirir. Lakin altı saatdan az və ya doqquz saatdan çox yatmaq müəyyən sağlamlıq risklərini artıra bilər.
İnsanların yuxuya olan ehtiyacı zamanla dəyişir. Məsələn, yeni doğulmuş körpələrin gündə 14-17 saat yuxuya ehtiyacı olur.
Milli Yuxu Fondu 26-64 yaş aralığında olan yetkinlərə yeddi ilə doqquz saat arasında yatmağı tövsiyə edir. Daha yaşlı yetkinlər bir qədər az, 16-25 yaş aralığındakı gənclər isə bir qədər çox yatmağa ehtiyac duyurlar.
İnsan bədəni təxminən hər 90 dəqiqədə bir yuxu fazalarından keçir. Atwoodun sözlərinə görə, gecənin ilk saatlarında daha çox yavaş dalğa yuxusu və ya dərin yuxu müşahidə olunur. Bu mərhələ bədənin bərpası üçün həyati əhəmiyyət daşıyır və burada böyümə hormonu ifraz olunur.
Gecənin irəliləyən saatlarında isə yuxu dövrlərinin daha böyük hissəsi sürətli göz hərəkəti (REM) yuxusu adlanan mərhələdə keçir. Bu dövr öyrənmə, yaddaşın möhkəmləndirilməsi və qısa müddətli xatirələrin uzun müddətli xatirələrə çevrilməsi üçün vacibdir.
Atwood bildirir ki, uşaqlar daha çox dərin yuxu keçirir və yuxunun təxminən 50%-i bu mərhələdə olur. Lakin bu nisbət yeniyetməlik dövründə azalır, çünki bədənin əvvəlki qədər bərpaya ehtiyacı olmur.
Qadınların kişilərdən daha çox yuxuya ehtiyacı olub-olmaması ilə bağlı mütəxəssislər hələ də yekdil fikir bildirməyiblər. Lakin bəzi araşdırmalara görə, qadınlar orta hesabla kişilərdən bir qədər çox yatırlar.
Yuxusuzluğun əsas əlamətləri arasında əsəbilik, diqqət dağınıqlığı və halsızlıq var. Uzun müddət davam edən yuxu problemləri isə ciddi sağlamlıq riskləri yarada bilər.
