Bakı, TurkicWorld
Yeni Ay, Ayın səkkiz əsas fazasından biridir və bu fazada Ay Yer üzündən görünmür. Lakin "Qara Ay" adlanan xüsusi bir yeni ay növü müəyyən şərtlər daxilində baş verir və maraqlı astronomik hadisələrdən biri hesab olunur.
Hər yeni Ay zamanı Ayın parlaq tərəfi Günəşə, qaranlıq tərəfi isə Yerə baxdığı üçün onu gözlə görmək mümkün deyil. “Qara Ay” isə, bir ay ərzində iki dəfə yeni Ay fazasının baş verdiyi vəziyyətlərdə müşahidə olunur. Bundan başqa, bir mövsümdə dörd yeni Ay olduğu halda üçüncü yeni Ay da “Qara Ay” kimi adlandırılır. Fevral ayında heç bir yeni Ay baş vermədiyi nadir hallarda da bu termin istifadə olunur.
ABŞ Dəniz Rəsədxanasının məlumatına əsasən, bu ilin “Qara Ay” hadisəsi 31 dekabr 2024-cü ildə, Türkiyə vaxtı ilə saat 01:27-də baş verəcək.
“Qara Ay”ı görmək mümkün deyil, çünki yeni Ay fazasında Ay günəşin doğmasına yaxın səmada Günəşlə birlikdə hərəkət edir. Günəş işığının parıltısı isə Ayın görünməsini qeyri-mümkün edir. Buna baxmayaraq, yeni Ay fazasından bir neçə gün sonra, gün batdıqdan sonra qərb üfüqündə nazik bir aypara müşahidə etmək mümkündür.
Bu astronomik hadisə müxtəlif təsirlərlə də müşayiət olunur. Yeni Ay zamanı Ay işığının olmaması gecə səmasının daha qaranlıq olmasına şərait yaradır ki, bu da ulduzları seyr edənlər üçün əla fürsət yaradır. Bundan əlavə, Ayın gelgit təsiri də bu dövrdə daha güclü olur. Ay işığının olmaması yaxınlaşan meteor yağışlarını müşahidə etmək üçün də əlverişli şərait yaradır.
Ayın səkkiz əsas fazası – yeni Ay, nazik artan Ay, ilk dörd Ay, artan Ay, tam Ay, azalan Ay, son dörd Ay və nazik azalan Ay – hər biri Ayın Günəş və Yer arasındakı mövqeyindən asılı olaraq fərqlənir. Bu fazalar arasında yeni Ay fazası, xüsusilə "Qara Ay", astronomiya həvəskarlarının diqqətini cəlb edir.
“Qara Ay” hadisələri çox nadir baş verir. Mövsümdə dörd yeni Ay olduqda üçüncü yeni Ayın “Qara Ay” adlandırılması ən maraqlı nümunələrdən biridir və növbəti belə hadisə 2025-ci ilin avqustunda müşahidə olunacaq. Bundan əlavə, Fevral ayında heç bir yeni Ayın baş verməməsi isə yalnız 19 ildən bir müşahidə edilən nadir hadisələrdəndir. Növbəti dəfə bu fenomen 2033-cü ildə baş verəcək.
