Bakı, TurkicWorld / Stilist Ayaz Este
Qərb və Şərq geyim üslubları tarix boyu mədəniyyətlərin inkişafını, sosial strukturlarını və tarixi proseslərini əks etdirmişdir. Kişi geyim üslubu da bu mədəni fərqliliklərdə mühüm rol oynayıb. Bu məqalədə Qərb və Şərq geyimlərinin fərqli və oxşar cəhətlərini tarixi və müasir konteksdə araşdıracaq və gələcəklə bağlı proqnozlar verəcəyik.
Qərb geyim üslubu Qədim Yunanıstan və Romadan başlayaraq orta əsr Avropasında cəngavər zirehlərindən tutmuş, sənaye inqilabı dövründə dəbə çevrilən təmiz, praktiki geyim tərzinə qədər dəyişib. Bu geyimlər adətən sosial statusu əks etdirmək və bədən formasını vurğulamaq üçün nəzərdə tutulmuşdu. XVIII-XIX əsrlərdə Avropada inkişaf edən “kostyum” anlayışı bu gün də müasir kişi geyimlərinin təməlini təşkil edir. Həmçinin, Viktorian dövründə olan geyimlər kişinin nüfuzunu və cəmiyyətdəki yerini göstərmək üçün önəmli idi.
Şərq geyim üslubu isə daha qədim köklərə dayanır. Çin, Hindistan, Osmanlı İmperiyası və Ərəb ölkələrinin geyim tərzləri ətraf mühit şəraiti, dini inanclar və mədəni dəyərlərlə formalaşmışdır. Kişilər adətən kaftan, cübbə, kimono və sari kimi daha geniş, bədəni örtən və toxumalı geyimlərdən istifadə ediblər. Bu geyimlər statusu və təvazökarlığı vurğulayıb və müxtəlif əşyalarla (turban, baş örtükləri) tamamlanıb.
Oxşar Cəhətlər
Status və Sosial Mədəniyyətin Əksi: Həm Qərb, həm də Şərq geyimləri, kişinin sosial statusunu göstərmək üçün istifadə olunub. Məsələn, Qərbdə cəngavər zirehləri və ya zərif kostyumlar yüksək statusu göstərirdisə, Şərqdə də kaftanlar və ya xüsusi naxışlı paltarlar sosial mövqeyi əks etdirirdi.
Mövsümə və Ətraf Mühitə Uyğunlaşma: Hər iki üslub ətraf mühit şəraitinə uyğunlaşıb. Qərb iqlimində daha çox bədənə uyğun və qalın geyimlər seçildiyi halda, Şərqdə isti iqlimə uyğun olaraq daha yüngül və hava keçirişi olan parçalardan istifadə olunurdu. Bu gün də geyimlərin iqlimə uyğun olması mühüm rol oynayır.
Geyimdə Mütərəqqilik: Zaman keçdikcə hər iki üslub modernləşərək daha rahat və universal hala gəldi. Qərbdə denim və t-shirt kimi geyimlər gündəlik həyatın bir hissəsi oldu, Şərqdə isə ənənəvi geyimlər qismən sadələşdirilərək müasir elementlərlə birləşdirildi.
Fərqli Cəhətlər
Minimalizm və Bəzək: Qərb geyim üslubunda zaman keçdikcə sadəlik və minimalizm önə çıxdı. Kostyumların rəngləri tünd və neytral oldu, dizayn isə ciddi və səliqəli şəkildə saxlanıldı. Buna qarşılıq olaraq, Şərq geyim üslubunda daha rəngli, naxışlı və bəzəkli parçalardan istifadə edilməyə davam olundu. Şərqdə bəzək və detal çox önəmli bir yer tutmuşdur, hətta gündəlik geyimlərdə də.
Mədəniyyətin və Dinin Təsiri: Şərqdə kişi geyimləri daha çox mədəni və dini təsirlərə əsaslanırdı. Məsələn, İslam mədəniyyətində sadə və təvazökar geyimlər (cübbə, şalvar) dominant idi, halbuki Qərbdə bu təsir daha çox sekulyar sosial trendlərlə müəyyən olunurdu. Dinə bağlı geyim qaydaları Şərqdə daha qabarıq şəkildə qorunub saxlanılıb.
Müasir Dönəm
Müasir dövrdə Qərb geyim üslubu qlobal moda tendensiyaları ilə geniş yayılıb. Kostyumlar, t-shirtlər, denimlər və idman geyimləri demək olar ki, hər yerdə populyardır. Bu arada, Şərq üslubu öz ənənələrini qorumaqla yanaşı, bu qlobal trendlərə uyğunlaşmağa başlayıb. Məsələn, Hindistanın ənənəvi geyimləri müasir dizaynlarla birləşdirilərək həm yerli bazarda, həm də beynəlxalq moda sənayesində öz yerini alıb.
Gələcək Perspektivlər
Gələcəkdə Qərb və Şərq geyim üslublarının daha da sintez olunacağını gözləmək olar. Texnologiyanın inkişafı ilə material və dizaynlar daha yenilikçi olacaq. Hər iki üslubda davamlılıq və ekoloji məsuliyyət anlayışları ön plana çıxacaq. Buna paralel olaraq, Şərqin bəzəkli və detal zənginliyi ilə Qərbin funksionallığı və minimalizmi bir araya gələrək, daha dinamik və unikal üslublar yaradacaq.
Nəticə olaraq, Qərb və Şərq geyim üslubları keçmişdə olduğu kimi bu gün də kişilərin sosial statusunu, fərdiliyini və mədəni mənsubiyyətini göstərir. Hər iki mədəniyyətin gələcəkdə daha çox qarşılıqlı təsir altında olacağı və kişi modasında yeni tendensiyalar yaradacağı qaçılmazdır.
