BAKI, TurkicWorld
12 Sentyabr tarixi dünya tarixində bir sıra önəmli hadisələrlə yadda qalıb. Aşağıda bu gün baş vermiş əsas hadisələrin xronoloji xülasəsini təqdim edirik:
e.ə. 490 – Yunan və fars qoşunları arasında Marafon döyüşü baş verdi.
1245 – Lionda keçirilən Birinci Kilsə Məclisi başa çatıb.
1722 – I Pyotr Xəzərsahili yürüşündə Dərbənd qalasını tutub.
1787 – ABŞ Konstitusiyası üzrə Nümayəndələr Konqresi Filadelfiyada son iclasını keçirib.
1848 – İsveçrə yeni federal konstitusiyasını qəbul edib.
1873 – Rusiya, Almaniya və Avstriya-Macarıstan arasında "Üç imperator ittifaqı" yaradılıb.
1909 – Adolf Hitler Münhendə sosial-demokratların mitinqində ilk dəfə siyasi çıxış edib.
1919 – Mustafa Kamal Paşanın rəhbərliyi ilə Sivas qurultayı başa çatıb, milli mübarizənin əsas prinsipləri qəbul olunub.
1933 – Leó Szilárd nüvə zəncirvari reaksiya ideyasını irəli sürüb.
1944 – ABŞ ordusu Lüksemburqu azad edib.
1953 – SSRİ və Yuqoslaviya arasında diplomatik münasibətlər bərpa olunub.
1959 – SSRİ-nin “Luna-2” kosmik stansiyası Aya çatan ilk insan tərəfindən göndərilmiş obyekt olub.
1974 – Efiopiyada imperator Haile Selassie devrilib.
1980 – Türkiyədə hərbi çevriliş baş verib; Kenan Evren hakimiyyətə gəlib.
1988 – Cənubi Koreyada Seul Olimpiya Oyunları açılıb.
1991 – ABŞ və SSRİ Baltikyanı ölkələrin müstəqilliyini tanıyıb.
1992 – Serbiya və Monteneqro yeni konstitusiya qəbul edərək Yuqoslaviya Federativ Respublikasını təsdiqləyib.
1993 – İsrail və Fələstin arasında Oslo sazişinin imzalanmasına dair hazırlıqlar yekunlaşıb.
1994 – Çin və Rusiya arasında nüvə silahlarının qarşılıqlı hədəfə yönəldilməsinin dayandırılması barədə saziş imzalanıb.
1998 – İsrail və Fələstin liderləri yeni sülh danışıqlarının tarixini müəyyənləşdirib.
1999 – Rusiyada partlayışlar dalğası Moskva və Volqodonskda onlarla insanın ölümünə səbəb olub.
2000 – BMT Minilliyin Sammiti başa çatıb.
2001 – ABŞ-da 11 sentyabr hücumlarından sonra fövqəladə vəziyyət davam etdirilib.
2002 – İndoneziya Balidə turistlər üçün yeni təhlükəsizlik tədbirləri tətbiq edib.
2003 – BMT Təhlükəsizlik Şurası Liberiyaya sülhməramlı qüvvələr göndərib.
2004 – Çeçenistanda Qroznı yaxınlığında silahlı qarşıdurmalar güclənib.
2006 – Roma Papası XVI Benedikt Almaniyada İslam barədə mübahisəli çıxış edib.
2007 – İraqda ABŞ qoşunlarının hərbi əməliyyatları genişlənib.
2008 – Venesuela ABŞ səfirini ölkədən qovub.
2009 – Boliviyada konstitusiya dəyişiklikləri ilə bağlı siyasi böhran yaşanıb.
2010 – Fransa Senatı ictimai yerlərdə niqab taxılmasını qadağan edən qanunu qəbul edib.
2011 – Misirdə xalq etirazları zamanı İsrail səfirliyinə hücum edilib.
2012 – Liviyanın Benqazi şəhərində ABŞ konsulluğuna hücum edilib, səfir Kris Stivens öldürülüb.
2013 – NASA “Voyager-1” zondunun Günəş sistemindən çıxaraq ulduzlararası fəzaya daxil olduğunu elan edib.
2014 – Şotlandiyada müstəqillik referendumu ərəfəsində kütləvi debatlar keçirilib.
2015 – Macarıstan sərhədlərdə qaçqınlara qarşı sərt tədbirlər görüb.
2016 – ABŞ-da “Samsung Galaxy Note 7” telefonlarının batareyaları partladığı üçün satışdan çıxarılıb.
2017 – BMT Təhlükəsizlik Şurası Şimali Koreyaya qarşı yeni sanksiyalar paketini qəbul edib.
2018 – İsveçrədə ətraf mühitlə bağlı ilk milli referendum keçirilib.
2019 – Britaniyanın Ali Məhkəməsi parlamentin bağlanması ilə bağlı Boris Consonun qərarını qanunsuz elan edib.
2020 – Hindistan və Çin sərhədində toqquşmalar şiddətlənib.
2021 – ABŞ-də Kaliforniya ştatında qubernatorun geri çağırılması ilə bağlı referendum keçirilib.
2022 – Ermənistan–Azərbaycan sərhədində silahlı toqquşmalar başlayıb.
2023 – Liviyada Derna şəhərində daşqın fəlakəti baş verib, minlərlə insan həyatını itirib.
2024 – ABŞ-də “İqlim Sammiti 2024” çərçivəsində dünya liderləri alternativ enerji razılaşması imzalayıb.
