BAKI, TurkicWorld
11 Sentyabr tarixi dünya tarixində bir sıra önəmli hadisələrlə yadda qalıb. Aşağıda bu gün baş vermiş əsas hadisələrin xronoloji xülasəsini təqdim edirik:
1605 – İspaniya donanması İngiltərə sahillərində fırtınaya düşüb.
1709 – Britaniya koloniyası Şimali Karolinada ilk parlament yığıncağı keçirildi.
1789 – ABŞ-da Maliyyə Nazirliyi təsis olundu. İlk nazir Aleksandr Hamilton təyin edildi.
1814 – 1812-ci il müharibəsi: ABŞ qüvvələri Plattsburgh döyüşündə Britaniya ordusunu məğlub etdi.
1857 – ABŞ-da “Mountain Meadows qətliamı”: Yuta əyalətində 100-dən çox köçkün öldürüldü.
1906 – Mahatma Qandi Cənubi Afrikada ilk dəfə “Satyagraha” (qeyri-zorakı müqavimət) prinsipini elan etdi.
1922 – Britaniya mandası altındakı Fələstində Yəhudi Milli Şurası təsis olundu.
1941 – II Dünya Müharibəsi: ABŞ-da Pentaqonun tikintisinə başlanıldı.
1973 – Çilidə hərbi çevriliş baş verdi: Prezident Salvador Alyende devrildi və general Auqusto Pinoçet hakimiyyətə gəldi.
1990 – ABŞ prezidenti Corc Buş SSRİ ilə soyuq müharibənin sona çatdığını elan etdi.
1992 – Taylandda yeni Konstitusiya qəbul edilib.
1993 – Kambocada BMT nəzarəti altında yeni hökumət qurulub.
1996 – Taliban Əfqanıstanda Herat şəhərini ələ keçirib.
1997 – Şotlandiya və Uelsdə muxtariyyət referendumları keçirilib.
1998 – ABŞ-da prezident Bill Klinton Monika Levinski qalmaqalı ilə bağlı ifadə verib.
1999 – Rusiyada Volqodonsk şəhərində partlayış törədilib.
2001 – ABŞ-da 11 sentyabr terror hücumları: Əl-Qaidə tərəfindən təşkil edilən hücum nəticəsində Nyu-York və Vaşinqtonda minlərlə insan həlak oldu.
2002 – ABŞ-da 11 sentyabr terror hücumlarının ildönümündə ilk rəsmi Anım Mərasimi keçirilib.
2003 – İsveçdə Avro valyutasına keçidlə bağlı referendum keçirilib, əhali “yox” səs verib.
2005 – Almaniyada keçirilən seçkilərdə Angela Merkel qalib gəlməklə kansler olmağa yaxınlaşıb.
2007 – Rusiya və Çin Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatının zirvə görüşündə əməkdaşlıq bəyanatı qəbul edib.
2008 – İslandiyanın ən böyük banklarından biri olan “Glitnir” dövlət tərəfindən nəzarətə götürüldü (qlobal maliyyə böhranının başlanğıcı).
2009 – Boliviyada prezident Evo Morales yeni Konstitusiya islahatlarını elan edib.
2010 – Fransada pensiya islahatlarına qarşı ümummilli etiraz aksiyaları keçirilib.
2011 – Misirdə inqilabdan sonra parlament seçkilərinin tarixi müəyyənləşdirilib.
2012 – ABŞ-ın Benqazidəki konsulluğuna hücum zamanı səfir Kristofer Stivens daxil olmaqla dörd amerikalı öldürüldü.
2013 – ABŞ Konqresində Suriya böhranı ilə bağlı hərbi müdaxilə müzakirə edilib.
2015 – Almaniyada qaçqın böhranı ilə bağlı etiraz aksiyaları genişlənib.
2017 – Karib adalarında “İrma” qasırğası kütləvi dağıntılara səbəb olub.
2019 – Böyük Britaniyada Brexit böhranı fonunda parlamentin işinə məhdudiyyət qoyulub.
2020 – COVID-19 pandemiyası fonunda ilk dəfə Nyu-Yorkda 11 sentyabr qurbanlarının anım mərasimi məhdud iştirakla keçirildi.
2021 – ABŞ-da 11 sentyabr hadisələrinin 20-ci ildönümü ölkə üzrə geniş mərasimlərlə qeyd olunub.
2022 – Böyük Britaniyada Kraliça II Yelizavetanın ölümündən sonra Çarlz III rəsmi olaraq kral elan edildi (ilk çıxışını 11 sentyabrda etdi).
2023 – Liviya şəhəri Derna-da daşqınlar nəticəsində minlərlə insan həlak olub, BMT bunu böyük humanitar fəlakət adlandırıb.
2024 – ABŞ-da 11 sentyabr hadisələrinin 23-cü ildönümündə Nyu-Yorkda yeni milli təhlükəsizlik strategiyası elan olundu.
