BAKI, TurkicWorld
5 Avqust tarixi dünya tarixində bir sıra önəmli hadisələrlə yadda qalıb. Aşağıda bu gün baş vermiş əsas hadisələrin xronoloji xülasəsini təqdim edirik:
1299 – Osman bəy Bizans qalalarına qarşı ilk hücumlarını edib və Osmanlı bəyliyinin müstəqilliyini möhkəmləndirib.
1450 – İngiltərədə Kent üsyanı yatırılıb.
1532 – Fransa kralı I Fransisk Alman İmperatoru Karl V-lə sülh danışıqları aparmaq üçün nümayəndə göndərib.
1763 – İngiltərə parlamenti Kanadada fransızların hüquqlarını məhdudlaşdıran yeni qanun qəbul etdi.
1824 – Peru İspaniya müstəmləkəsindən tam azadlığını elan etdi.
1858 – Atlantik okeanı boyunca ilk transatlantik telegraf kabelinin çəkilişi başa çatdı.
1861 – ABŞ-da ilk federal gəlir vergisi tətbiq olundu (Abraham Lincoln tərəfindən imzalanan qanunla).
1884 – Nyu-Yorkda Müqəddəs Patrick Katedrali tamamlandı.
1914 – I Dünya Müharibəsi: Monteneqro Avstriya-Macarıstana müharibə elan etdi.
1921 – Sovet Azərbaycanı və İran arasında dostluq və ticarət müqaviləsi imzalandı.
1930 – Qandinin rəhbərliyi ilə Hindistanda duz istehsalı boykotuna geniş xalq dəstəyi başladı.
1940 – II Dünya Müharibəsi: Latviya Sovet İttifaqına birləşdirildi və Latviya SSR yaradıldı.
1952 – Yaponiyada Yaponiya Liberal Demokrat Partiyası quruldu.
1962 – ABŞ, Böyük Britaniya və SSRİ arasında nüvə sınaqlarının məhdudlaşdırılması haqqında danışıqlar başladı.
1963 – ABŞ və SSRİ arasında "Qaynar xətt" rabitə sistemi istifadəyə verildi.
1974 – Kiprdə Türkiyə Silahlı Qüvvələri ikinci hərbi əməliyyatına başladı (Attila 2 Hərəkatı).
1981 – ABŞ-da 11 mindən çox hava nəqliyyatı dispetçeri qanunsuz tətilə görə işdən azad edildi.
1988 – İran və İraq arasında atəşkəs şərtləri BMT vasitəçiliyi ilə razılaşdırılıb.
1989 – Polşada “Solidarnost” hərəkatı hökumətlə koalisiya hökuməti qurmaq barədə ilkin razılaşma əldə edib.
1990 – İraq Küveyti işğal edib və beynəlxalq aləmdə kəskin reaksiya doğurub.
1991 – ABŞ və SSRİ strateji silahların azaldılması barədə ilkin sənədi imzalayıb.
1992 – Azərbaycan və Ermənistan arasında atəşkəsə dair müvəqqəti razılaşma əldə edilsə də, döyüşlər yenidən başlayıb.
1993 – Çin xalqı geniş şəkildə daşqınlara qarşı mübarizəyə başladı – ən böyük su fəlakətlərindən biri yaşandı.
1994 – Yəməndə vətəndaş müharibəsi paytaxt Sənədə doğru irəliləyən qüvvələrin üstünlüyü ilə başa çatıb.
1995 – Bosniya müharibəsində Hırvat qüvvələri “Fırtına” əməliyyatı çərçivəsində Krajina bölgəsini ələ keçirib.
1996 – NASA “Mars Pathfinder” aparatını buraxıb.
1997 – Koreya Xalq Demokratik Respublikasının lideri Kim Çen İr ordunun rolunu artırmaq siyasətini davam etdirib.
1998 – Taliban qüvvələri Məzari-Şərifi tutub və çoxsaylı insan itkilərinə səbəb olub.
1999 – Rusiya prezidenti Boris Yeltsin Vladimir Putini baş nazir təyin edib.
2000 – Konqoda vətəndaş qarşıdurması hökumət qüvvələrinin üstünlüyü ilə nəticələnib.
2001 – ABŞ-da iqtisadi durğunluq səbəbilə böyük şirkətlər minlərlə işçini ixtisar edib.
2002 – Avropa Birliyində yeni ətraf mühit qanunları qəbul olundu.
2003 – Liberiyada üsyançılar paytaxt Monroviyaya daxil olub.
2004 – Rusiyanın Yakutsk bölgəsində baş verən sel fəlakəti minlərlə insanı evsiz qoyub.
2005 – Sudan hökuməti ilə Cənubi Sudan üsyançıları arasında yekun sülh sazişi imzalanıb.
2006 – Şimali Koreya nüvə proqramı ilə bağlı danışıqlara qayıtmayacağını bəyan edib.
2007 – ABŞ Konqresi kəşfiyyat qanunvericiliyinə dəyişikliklər edib.
2008 – Çin Pekin Yay Olimpiya Oyunlarının açılışına hazır olduğunu elan edib.
2009 – Şimali Koreya ABŞ-la dialoqa hazır olduğunu bildirərək beynəlxalq aləmdə rezonans yaradıb.
2010 – Pakistan tarixində ən dağıdıcı daşqınlardan biri başladı; milyonlarla insan təsirləndi.
2011 – Böyük Britaniyada gənclərin iştirakı ilə başlayan etirazlar ölkə üzrə iğtişaşlara çevrilib.
2012 – Marsa enən “Curiosity” aparatı ilk fotolarını göndərib.
2013 – Misirdə Mursi tərəfdarlarının aksiyaları təhlükəsizlik qüvvələri tərəfindən dağıdılıb.
2014 – Qəzzada İsrailin hücumları nəticəsində atəşkəs razılaşması pozulub.
2015 – Türkiyədə PKK ilə toqquşmalarda bir neçə əsgər həlak olub.
2016 – Braziliyada Rio-de-Janeyro Yay Olimpiya Oyunları açılıb.
2017 – Venesuelada etirazlar zamanı onlarla insan xəsarət alıb.
2018 – İndoneziyada zəlzələ nəticəsində yüzlərlə insan həlak olub.
2019 – ABŞ prezidenti Donald Trump, Çin mallarına qarşı əlavə gömrük rüsumlarının tətbiq ediləcəyini açıqladı.
2020 – Beyrut limanındakı partlayışdan sonra Livan hökuməti istefa verdi.
2021 – Yunanıstanda meşə yanğınları onlarla yaşayış məntəqəsini təxliyə etməyə məcbur edib.
2022 – Çin Tayvan ətrafında genişmiqyaslı hərbi təlimlərə başlayıb.
2023 – Səudiyyə Ərəbistanı ilk dəfə olaraq qadın futbol komandası üçün daxili liqanı başlatdı.
2024 – ABŞ-da keçirilən prezident seçkisi kampaniyaları süni intellektin dezinformasiya riski səbəbindən ilk dəfə ciddi tənqid hədəfinə çevrildi.
