BAKI, TurkicWorld
1 Avqust tarixi dünya tarixində bir sıra önəmli hadisələrlə yadda qalıb. Aşağıda bu gün baş vermiş əsas hadisələrin xronoloji xülasəsini təqdim edirik:
1251 – Monqol İmperiyasında Möngke xan rəsmi olaraq Böyük Xan elan edildi.
1427 – Portuqaliyalılar Azor adalarını kəşf etdiklərini rəsmi şəkildə elan etdilər.
1624 – Fransada Kardinal Riçelye dövlətin baş naziri təyin olundu – mütləq monarxiyanın güclənməsi mərhələsi başladı.
1714 – Müqəddəs Roma İmperiyası ilə Fransa arasında Rastatt Sülh Müqaviləsi qüvvəyə mindi.
1740 – Prussiya kralı II Fridrix Berlin Akademiyasının rəsmi olaraq təsis edildiyini elan etdi.
1798 – Napoleon Bonapartın donanması Nil döyüşündə İngiltərə admiralı Horatio Nelsonun qüvvələri tərəfindən darmadağın edildi.
1834 – İngiltərə Birləşmiş Krallığında qulluqçuluğun ləğvi haqqında qanun qüvvəyə mindi.
1876 – Kolorado ABŞ-ın 38-ci ştatı oldu.
1894 – Çin-Yaponiya müharibəsi (1894–1895) rəsmi olaraq başladı.
1907 – Böyük Britaniya və Rusiya arasında İngiltərə-Rusiya Konvensiyası imzalandı – Mərkəzi Asiyada nüfuz dairələri bölüşdürüldü.
1914 – Almaniya Rusiyaya müharibə elan etdi. I Dünya Müharibəsi genişlənməyə başladı.
1920 – Fransız qoşunları Suriya və Livanı tam işğal etdi.
1936 – Adolf Hitler Berlin Yay Olimpiadasını açıq elan etdi.
1944 – Varşava Üsyanı başladı – Polşa müqavimət hərəkatı Alman işğalına qarşı silahlı üsyana qalxdı.
1950 – Ermənistan SSR və Azərbaycan SSR arasında sərhəd dəyişiklikləri baş verdi – bəzi kəndlər qarşılıqlı olaraq dəyişdirildi.
1960 – Benin (o dövrdə Dahomey) Fransadan müstəqilliyini elan etdi.
1966 – Nigeriya ordusunda çevriliş nəticəsində Yakubu Qovon hakimiyyətə gəldi.
1975 – Helsinkidə Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq üzrə müşavirə Aktı (Helsinki Aktı) 35 ölkə tərəfindən imzalandı.
1981 – ABŞ-da hava nəqliyyatı dispetçerləri tətilə başladılar. Prezident Ronald Reyqan onların çoxunu işdən çıxardı.
1988 – İran və İraq arasında atəşkəsin qüvvəyə minməsi ilə müharibə faktiki olaraq dayandı.
1989 – Qərbi Almaniyada Berlin divarının sökülməsi ilə bağlı ilk siyasi çağırışlar səsləndirildi.
1990 – İraq Küveytə hücumundan əvvəl regionda hərbi hazırlıq tədbirlərini artırdı.
1991 – ABŞ və SSRİ arasında Strateji Silahların Azaldılması Müqaviləsi – START I – imzalandı.
1992 – Azərbaycan Respublikası ilə Gürcüstan arasında ilk sərhəd razılaşması imzalandı.
1993 – Belçika taxtına Kral II Albert çıxdı.
1994 – Almaniyada yeni miqrasiya qanunu qüvvəyə mindi – Şərqi Avropadan axın məhdudlaşdırıldı.
1995 – Haaqa Tribunalı ilk dəfə olaraq Balkan müharibəsi zamanı törədilən cinayətlərə görə ittiham irəli sürdü.
1996 – İsrailin Qəzza zolağında həyata keçirdiyi hava əməliyyatı nəticəsində HƏMAS liderləri hədəf alındı.
1997 – Avstraliya Qrinviç meridianına əsaslanan qlobal vaxt zonasına keçidlə bağlı qərar qəbul etdi.
1998 – Hindistan parlamentində korrupsiya qalmaqalı ilə bağlı müzakirələr pik nöqtəyə çatdı.
1999 – Rusiyada prezident Boris Yeltsin yeni baş nazir vəzifəsinə Vladimir Putini təyin etdi.
2000 – Rusiyanın Kursk atom sualtı qayığı üçün son yoxlama əməliyyatları baş tutdu (ay sonunda faciə baş verəcəkdi).
2001 – Bolqarıstanın yeni prezidenti Georgi Pırvanov vəzifəsinin icrasına başladı.
2002 – Cənubi Afrika Respublikasında Dünya Sammiti öncəsi ətraf mühit hərəkatlarının mitinqləri başladı.
2003 – Böyük Britaniyada parlament üzvü Robin Cook İraq müharibəsinə görə hökuməti tənqid edərək istefa verdi.
2004 – Sudanda Darfur bölgəsində beynəlxalq yardım konvoylarına hücum nəticəsində əməliyyatlar dayandırıldı.
2005 – Səudiyyə Ərəbistanında Kral Fahd bin Əbdüləziz vəfat etdi, yerinə Kral Abdullah keçdi.
2006 – İtaliyada siyasi liderlər arasında Avropa İttifaqının yeni konstitusiyası ilə bağlı fikir ayrılığı yaşandı.
2007 – Çin “qida təhlükəsizliyi” qanunlarını sərtləşdirməyə başladı – qlobal bazarlarda təzyiq artdı.
2008 – Çin-Tayvan münasibətlərində ilk birbaşa hava uçuşları başladı.
2009 – Nigeriyada dini ekstremist qruplaşmalara qarşı əməliyyatlarda onlarla insan öldürüldü.
2010 – Pakistanın şimal-qərbində baş verən daşqınlarda minlərlə insan evsiz qaldı – BMT humanitar yardım çağırışı etdi.
2011 – ABŞ-da borc limiti böhranı ilə bağlı Konqres razılığa gəldi – iqtisadi geriləmənin qarşısı alındı.
2012 – London Yay Olimpiadasında Maqnus Karlsen şahmat üzrə dünyada reytinq liderliyini qorudu.
2013 – Misirdə Mursi tərəfdarları ilə təhlükəsizlik qüvvələri arasında qarşıdurmalar nəticəsində onlarla insan öldü.
2014 – Qəzza müharibəsi zamanı 72 saatlıq humanitar atəşkəs qüvvəyə mindi.
2015 – Cənubi Sudanda daxili silahlı toqquşmalara son qoymaq üçün danışıqların yeni mərhələsi baş tutdu.
2016 – Kolumbiya və FARC üsyançıları arasında yekun sülh razılaşması imzalanmaq üzrə idi.
2017 – Venesuelada Konstitusiya Assambleyasının seçkiləri beynəlxalq reaksiyalara səbəb oldu.
2018 – Zimbabvedə prezident seçkilərindən sonra baş verən etirazlarda 6 nəfər öldü.
2019 – ABŞ prezidenti Donald Tramp Çin mallarına əlavə 10% gömrük vergisi tətbiq ediləcəyini açıqladı.
2020 – Qırğızıstanla Tacikistan arasında sərhəd insidenti baş verdi.
2021 – Tokio Yay Olimpiadasında atletika yarışlarında yeni dünya rekordu qeydə alındı.
2022 – ABŞ spikeri Nensi Pelosi Tayvana səfər edəcəyini təsdiqlədi – Çin tərəfi bu addımı “təxribat” adlandırdı.
2023 – Afrikanın Səhil bölgəsində çevriliş təhlükəsi səbəbilə ECOWAS hərbi müdaxilə ehtimalını gündəmə gətirdi.
2024 – Qlobal istiləşmə ilə bağlı BMT-nin yay hesabatı yayımlandı – Arktikada buzağının minimuma endiyi qeyd olundu.
