BAKI, TurkicWorld
13 Sentyabr tarixi dünya tarixində bir sıra önəmli hadisələrlə yadda qalıb. Aşağıda bu gün baş vermiş əsas hadisələrin xronoloji xülasəsini təqdim edirik:
1362 – Danimarkanın Vesterviq şəhəri fırtına nəticəsində dağılıb.
1759 – Yeddiillik müharibə: İngiltərə qoşunları Fransanı məğlub edib və Kvebek şəhərini ələ keçirib.
1788 – ABŞ Konstitusiyası qəbul edildikdən sonra ilk seçkilərin tarixi elan edilib.
1814 – 1812-ci il müharibəsi: Britaniya donanması Baltimoru bombalayıb; bu hadisə ABŞ himni The Star-Spangled Banner üçün ilham olub.
1848 – İsveçrə yeni federal konstitusiyasını qəbul edib.
1882 – Britaniya ordusu Tel əl-Kebir döyüşündə misirliləri məğlub edib və ölkəyə nəzarəti ələ alıb.
1899 – Henry Bliss Nyu-Yorkda avtomobil qəzasında ölən ilk piyada olub.
1922 – Türklər İzmirə daxil olub; Yunanıstan ordusunun Anadoludan çəkilməsi tamamlanıb.
1933 – ABŞ iş adamı və milyarder Leona Mindy Rosner Helmsley anadan olub.
1940 – Mussolini Almaniyanın tərəfini saxlayıb, Roma–Berlin oxunu gücləndirib.
1943 – Alman paraşütçüləri Benito Mussolini-ni əsirlikdən azad edib (Gran Sasso əməliyyatı).
1956 – IBM ilk kommersiya disklə işləyən kompüter sistemi – IBM 305 RAMAC-ı təqdim edib.
1968 – Albaniya Varşava Müqaviləsindən çıxdığını elan edib.
1971 – Nyu-Yorkdakı Attika həbsxanasında baş verən üsyan qanla yatırılıb, 40 nəfər ölüb.
1987 – Filippin prezidenti Korazon Akino ordu içindəki çevriliş cəhdini yatırdıb.
1990 – Almaniya BMT-yə üzv qəbul edilib.
1991 – Səudiyyə Ərəbistanı və digər Fars körfəzi ölkələri Küveyti işğaldan azad etmək üçün ABŞ-la hərbi saziş imzalayıb.
1992 – Serbiya və Monteneqro tərəfindən yeni Yuqoslaviya Federativ Respublikası elan edilib.
1993 – İsrail və Fələstin Azadlıq Təşkilatı arasında Oslo sazişi imzalanıb.
1995 – Tayvan Çinin raket sınaqlarına görə fövqəladə vəziyyət elan edib.
1996 – Əfqanıstanda Taliban qüvvələri Cabul vilayətini ələ keçirib.
1997 – Yunanıstanda Kipr münaqişəsi ilə bağlı beynəlxalq danışıqlar başlanıb.
1998 – Avropa Mərkəzi Bankı avronun tətbiqinə hazırlıqları yekunlaşdırıb.
1999 – Rusiyanın Dağıstan bölgəsində silahlı toqquşmalar baş verib.
2000 – Yaxın Şərqdə İsrail–Fələstin sülh prosesi dalana dirənib.
2001 – 11 sentyabr hücumlarından sonra ABŞ hava məkanı ilk dəfə məhdudiyyətlə açılıb, kommersiya uçuşları bərpa olunub.
2003 – Estoniya Avropa İttifaqına qoşulmaq üçün referendum keçirib.
2004 – Çində 300-dən çox insan sel daşqınlarında həlak olub.
2006 – Roma Papası XVI Benediktin çıxışı İslam dünyasında etirazlara səbəb olub.
2007 – İraqda ABŞ qoşunları tərəfindən keçirilən əməliyyatda onlarla üsyançı öldürülüb.
2008 – Hindistan kosmos agentliyi “Chandrayaan-1” Ay missiyasının son mərhələsinə hazır olduğunu elan edib.
2009 – Venesuela Kolumbiya ilə diplomatik əlaqələri kəsib.
2010 – Fələstin və İsrail arasında sülh danışıqları Vaşinqtonda davam etdirilib.
2012 – Yəməndə ABŞ səfirliyinə qarşı etiraz aksiyaları keçirilib.
2014 – ABŞ prezidenti Barak Obama İŞİD-ə qarşı beynəlxalq koalisiyanın yaradıldığını elan edib.
2015 – Məkkədə Həcc mövsümü öncəsi qaldırıcı kran aşaraq 100-dən çox zəvvarı öldürüb.
2017 – London metrosunda partlayış törədilib, onlarla insan yaralanıb.
2018 – İraq parlamenti yeni baş nazir seçimi üçün ilk iclasını keçirib.
2019 – ABŞ-da elektron siqaretlərə qadağalar müzakirə edilib.
2020 – İsrail, BƏƏ və Bəhreyn arasında “Abraham sazişləri”nin 15 sentyabrda imzalanacağı elan edilib.
2021 – ABŞ-ın Kaliforniya ştatında qubernatorun geri çağırılması üzrə referendum keçirilib.
2022 – Ukrayna ordusu Xarkov istiqamətində əks-hücum əməliyyatlarını davam etdirib.
2023 – Ermənistan–Azərbaycan sərhədində gərginlik artıb, atəşkəs pozulub.
2024 – ABŞ-da “Apollo 11”-in 55 illiyinə həsr olunmuş xüsusi anım tədbiri keçirilib.
