BAKI,TurkicWorld
Edinburq Universitetindən olan alimlər Alzheimer xəstəliyinin erkən diaqnozu üçün mühüm bir addım atıblar.
Araşdırmada, Alzheimer xəstəliyi yaşayan şəxslər üçün həm xəstəliyin hansı mərhələdə olduğunu müəyyənləşdirə biləcək, həm də doğru müalicə üsullarını seçməkdə köməkçi ola biləcək bir qan testi inkişaf etdirilib.
Araşdırmanın müəllifləri, bu testin həkimlərə Alzheimer xəstələrinə ən uyğun müalicə variantlarını seçməyə kömək edə biləcəyini bildirib. Xüsusilə, donanemab və lecanemab kimi yeni dərmanlar, Alzheimer xəstəliyinin irəliləməsini yavaşlada bilir, amma yalnız xəstəliyin erkən mərhələlərində olanlar üçün effektivdir.
Alzheimer xəstəliyinin fərqləndirici xüsusiyyətlərindən biri beyində amiloid adlanan bir proteinin yığılmaları və tau adlı başqa bir proteinin yığılmalarının meydana gəlməsidir.
Nature Medicine jurnalında nəşr olunan araşdırmada eMTBR-tau243 adlandırılan tau proteinlərinin qanla aşkar edilə biləcəyi və Alzheimer xəstələrində beyindəki tau yığılmaları ilə əlaqəli olduğu, amma digər xəstəliklərdə bu əlaqənin görülmədiyi açıqlanıb.
"Alzheimer’s Research UK"nin araşdırma rəhbəri Dr. Sheona Scales, eMTBR-tau243-un Alzheimer üçün qan testlərində istifadə oluna biləcək müxtəlif bio-göstəricilərdən biri olduğunu söyləyib.
Nature Medicine jurnalında yayımlanan digər bir araşdırma isə, beyin mayesindəki iki protein nisbətinin, beyindəki amiloid beta yığılmaları və tau yığılmalarının səviyyələrindən asılı olmayaraq Alzheimer xəstələrində bilişsel pozulmanın dərəcəsi ilə əlaqəli olduğunu ortaya qoyub.
ABŞ-lı alimlər tərəfindən aparılan bu araşdırma, ABŞ, İsveç və Finlandiyadan 3,397 nəfərdən alınan nümunələri təhlil edib. Araşdırmaçılar, normalda beyin hüceyrələri arasındakı sinapslarda olan YWHAG və NPTX2 protein səviyyələrini araşdırıblar.
Bu araşdırma, YWHAG:NPTX2 nisbətinin, fərdlərin bilişsel problemlər yaşadığını müəyyən etməkdə beta amiloid və tau səviyyələrindən daha yaxşı bir göstərici olduğunu və bu nisbətin gələcəkdəki bilişsel geriləməni və demansın başlanğıcını proqnozlaşdırmaq üçün istifadə oluna biləcəyini ortaya qoyub.
