Türkmenistan'ın saygıdeğer isimlerinden biri olan Prof. Dr. Almaz Yazberdiyev, Yazıyı Hazırlayan: Ankara Üniversitesi yüksek lisans öğrencisi Meyrem Berdiyeva

Türkmenistan'ın saygıdeğer isimlerinden biri olan Prof. Dr. Almaz Yazberdiyev,

Yazıyı Hazırlayan: Ankara Üniversitesi yüksek lisans öğrencisi Meyrem Berdiyeva

Türkmenistan'ın kültürel zenginliklerini dünyaya tanıtmak için birçok önemli çalışmaya imza atmış bir isimdir. Gençlere ilham veren ve örnek alınacak bir usta olarak kabul edilen Yazberdiyev, Türkmen kültürünün derinliklerine inerek, bu zengin mirası uluslararası platformlarda tanıtmak için çaba göstermiştir. Akademik kariyeri boyunca Türkmenistan'ın tarihî, kültürel ve sanatsal mirasını incelemiş ve bu konularda önemli araştırmalar yapmış olan Prof. Dr. Almaz Yazberdiyev, bu çalışmalarıyla Türkmen kültürünün zenginliklerini dünyaya
duyurmuştur. Etnografya, sanat tarihi, edebiyat gibi farklı alanlarda uzmanlaşmış olan Yazberdiyev'in kitapları ve akademik yayınları, Türkmenistan'ın kültürel çeşitliliğini ve derinliğini yansıtmaktadır. Ayrıca, genç nesillere rehberlik etmek ve onlara ilham vermek amacıyla bir dizi eğitim ve öğretim faaliyetinde bulunmuş olan Yazberdiyev, gençlere Türkmen kültürüne duyduğu sevgiyi ve bağlılığı aşılamıştır. Onun çalışmaları ve örnek kişiliği, gençler arasında Türkmen kültürüne olan ilginin artmasına ve kültürel mirasın korunmasına önemli katkılarda bulunmuştur.
Almaz Hoca'nın yeteneği, dünya genelinde nadir bulunan bir ustalıktır. Onun, ilmin kütüphanecilik, eski yazı kaynaklarını okuma ve anlama, hatta tarihi şahsiyetlerin özgeçmişlerini çıkarma gibi alanlardaki bilgisi, Orta Asya'da değil, dünya genelinde bile ender rastlanan bir düzeydedir. Almaz Hoca'nın bu olağanüstü yeteneklerinin kanıtı olarak, 20'den fazla monografik denetlenmiş laboratuvar çalışması ve üniversiteler için yazılmış okul kitapları ile ilmi tez çalışmaları bulunmaktadır. Bununla birlikte, Rusça olarak yazdığı 14 ciltlik "Seçilmiş Makaleleri" de vardır. Bu bilgiler, Almaz Hoca'nın akademik alandaki derin bilgisinin ve başarılarının bir yansımasıdır. Almaz Hoca, akademik dünyada eşsiz bir iz bırakan bir bilim insanıydı. Onun ölümünden sonra, oğulları tarafından derlenen ve yayına hazırlanan bu eser, onun büyük bilgi birikimini ve derin etkisini gün yüzüne çıkarıyor.
Bu kitap, Almaz Hoca'nın kariyeri boyunca kaleme aldığı seçkin makalelerini bir araya getiriyor. Tarihsel derinliği, kütüphanecilik uzmanlığı ve eski yazı kaynaklarındaki ustalığıyla tanınan Almaz Hoca'nın bu eserinde, okuyucular onun zengin bilgi birikimine ve akademik vizyonuna derinlemesine bir bakış sunuluyor.

“Türkmenistan’ın Yazı Kalıntıları ve Kitap Medeniyeti", kitabı, Almaz Hoca'nın sonsuz mirasını yaşatmak ve onun bilgeliğini gelecek nesillere aktarmak için bir vesile olacaktır. Bu önemli çalışmayı dünyaya tanıtmak ve gençlere ve bu alanda çalışan tüm araştırmacılara katkıda bulunması amacıyla kitap hakkında kısa bilgi veremeye çalışacağım.
Kitabın sayfaları arasında, Türkmenistan'ın sınırları içinde gerçekleştirilen kazı çalışmalarının heyecan verici hikayesiyle karşılaşacaksınız. Bu çalışmalar sırasında ele geçirilen yazı kalıntıları, tarih ve arkeoloji tutkunlarını derinden etkileyecek bir keşif sunuyor. Ayrıca, Ahameni Devleti döneminde yazılmış olan Avesta kitabının yazıya geçirilişiyle ilgili detayları da bulacaksınız. Bu antik metnin ortaya çıkışı, Pers İmparatorluğu'nun mistik ve dini boyutunu anlamak için kritik bir döneme ışık tutuyor.
Parfiya ve Sasaniler döneminde Türkmenistan ile ilgili kaleme alınmış eserlerin tarihi de kitabın önemli bir bölümünü oluşturuyor. Bu dönemde yazılan eserler, Orta Asya'nın zengin kültürel ve tarihi mirasını anlamak için kıymetli birer kaynak niteliği taşıyor. Sasanilerin Türkmenistan'daki etkileri, Orta Asya'nın tarih sahnesindeki önemli dönemeçlerden birini oluştururken, Parfiya İmparatorluğu'nun izleri de bölgenin karmaşık ve zengin geçmişine ışık tutuyor.
Bu muazzam eser, Türkmenistan'ın geçmişine dair derinlemesine bir yolculuğa çıkarırken, Orta Asya'nın tarihini ve kültürünü anlamak için vazgeçilmez bir kaynak olarak ön plana çıkıyor. Tarihin gizemli labirentlerinde kaybolmaya hazır olun, çünkü bu kitap sizi unutulmaz bir keşif yolculuğuna davet ediyor. Ayrıca, kitap içerisinde Sasaniler, Ahameniler ve Parfiyalılar dönemine ait yapılmış olan İngilizce ve Rusça kaynakların Türkmen Türkçesine aktarılmış olan bilgilere de rastlayacaksınız. Bu kaynaklar, Orta Asya'nın antik dönemlerine dair kritik bilgiler içermekte olup, Türkmenistan'ın tarihini ve kültürünü daha derinlemesine anlamak için büyük önem taşımaktadır. İngilizce ve Rusça metinlerin Türkmen Türkçesine aktarılmasıyla, bu değerli bilgiler daha geniş bir kitleye ulaşarak Orta Asya'nın tarihî zenginliğine ışık tutmaktadır. Bu aktarımlar, okuyuculara Orta Asya'nın derinliklerinde bir yolculuk yapma fırsatı sunarken, tarih ve kültür meraklılarının ilgisini çekecek altın değerindeki bilgileri sunmaktadır.

Kitap, Cumhurbaşkanımız Serdar Berdimuhammedov'un önderliğinde, medeniyetin ve kültürün önemine dair derin bir bakış sunuyor. Özellikle İslamiyet öncesi yazı medeniyetinin tarihini öğrenmek, kültürel mirasımızın kökenlerine inmek ve bu değerleri halkımıza aktarmak
açısından son derece kritik bir adımdır. Cumhurbaşkanımızın "Medeniyet Halkın Kalbidir" isimli kitabı, bu önemli konuyu ele alarak, geçmişimizin derinliklerine inerek bugünümüzü anlamamıza ve geleceğimize daha sağlam bir zemin oluşturmamıza yardımcı oluyor.

1.Bölüm. Zerdüştlük dini ve Kültürel Başlangıçlar
Bu çalışma, medeniyetin ve kültürün temellerini oluşturan önemli dini ve medeni başlangıçları irdelemek amacıyla ortaya konmuştur. İlk bölümde, Zerdüştlük dininin ve medeniyetinin Türkmenistan'daki izlerini ve etkilerini inceleyeceğiz. Ateşpereslik olarak da bilinen Zerdüştlük dininin, Türkmenistan coğrafyasında nasıl inşa edildiği, bu dini geleneğin izlerini taşıyan kalıntılar ve diğer araştırmacıların bu konudaki çalışmaları ele alınacaktır. Bu bölüm, Türkmenistan'ın antik dönemlerine ışık tutarak, Orta Asya'nın tarihî ve kültürel derinliklerine bir yolculuk yapmamızı sağlayacak önemli bir adımı temsil etmektedir.
2.Bölüm. Ahameni Devleti zamanındaki Kitaplar
Ahameni İmparatorluğu'nun hüküm sürdüğü dönemde yazılan kitaplar, Orta Asya halklarının batı ülkelerinin medeniyeti ile ilk tanışıklığına dair önemli bilgiler içermektedir. Bu bölümde, Ahameni döneminin önemli kitaplarına odaklanırken, Orta Asya'nın batı medeniyeti ile temasının nasıl gerçekleştiği ve bu etkileşimin sonuçlarını inceleyeceğiz. Ayrıca, Aramey yazısının Orta Asya'ya nasıl ve ne zaman yayıldığı konusunda da detaylı bilgiler sunarak, bu yazı sisteminin bölgenin kültürel ve dilsel gelişimine olan katkılarını değerlendireceğiz. Bu bölüm, Orta Asya'nın tarihî ve kültürel mirasını daha geniş bir perspektiften ele alarak, bölgenin medeniyet tarihine ışık tutmayı amaçlamaktadır.
3.Bölüm. Parfiya zamanının kitapları
Bu bölümde, Parfiya İmparatorluğu döneminin kitaplarını inceleyerek, bu devletin nasıl inşa edildiği hakkında kısa bilgiler sunulmaktadır. Parfiya İmparatorluğu'nun kuruluş süreci ve bu devletin dili konusunda elimizde ne gibi bilgiler olduğuna ve nasıl öğrenildiğine dair detaylar aktarılmaktadır. Ayrıca, Nusay kalesinin yazısının açılışı da bu bölümde önemli bir konu olarak ele alınmıştır.
Bununla birlikte, Parfiya İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasındaki anlaşmazlıklar ve savaşlar da bu bölümde detaylı bir şekilde incelenmektedir. İki devlet arasındaki çatışmaların nedenleri ve sonuçları, Orta Asya'nın tarihî ve siyasi dokusunu anlamak açısından önemlidir ve bu bölümde bu konular üzerinde derinlemesine durulmaktadır.
4.Bölüm. Sasaniler zamanının kitapları
Bu bölümde, Parfiya İmparatorluğu döneminin kitapları incelenirken, özel bir odak noktası Avesta kitabı ve yazıldığı alfabedir. Avesta'nın nasıl yazıldığı, kullanılan alfabe ve bu kitabın önemi bu bölümde detaylı olarak ele alınmıştır. Ayrıca, Avesta'nın diğer Türk dillerine ve Türkmen Türkçesine aktarılmış örneklerine de bu bölümde yer verilmiştir. Bu örnekler, Avesta'nın Orta Asya'daki etkisini ve Türkmenistan'ın kültürel dokusuna olan katkısını anlamak için önemli bir kaynaktır.
Avesta'nın aktarımı süreci, Parfiya İmparatorluğu'nun dönemindeki dil ve yazı sistemlerinin gelişimine ışık tutar. Bu aktarımın, Orta Asya'nın dil ve kültür haritasını nasıl şekillendirdiğini anlamak, bölgenin tarihî ve kültürel kimliğini anlamak açısından kritik bir adımdır.
5.Bölüm. Tarihi Oğuzların yazı kültürü ve kitapları
Bu bölümde, Oğuzların kitapları incelenirken, özel bir odak noktası Oğuz Orhon Yazıtları ve Türk kültürünün diğer önemli izleridir. Oğuz Orhon Yazıtlarının detaylı bir incelemesi yapılırken, bu yazıtların Türkmenistan ve Türk kültürü üzerindeki etkileri üzerinde durulur. Ayrıca, dünya çapında tanınmış Türkologlar olan Radloff, Thomsen ve Barthold gibi uzmanların Oğuz Orhon Yazıtları hakkındaki görüşleri ve yazıları da bu bölümde ele alınmıştır.
Bununla birlikte, eski Oğuzların kitaplarına ve Korkut Ata eserine de bu bölümde yer verilmiştir. Bu eserler, Türk kültürünün köklerini ve derinliğini anlamak için önemli bir kaynak teşkil ederken, Orta Asya'nın tarihî ve kültürel mirasının anlaşılmasına katkı sağlarlar.
SONUÇ
Bugün burada, usta yazar Almaz Yazberdiyev'in derinlikli ve kapsamlı çalışması hakkında konuşuyoruz. Bu muhteşem eser, Orta Asya'nın zengin tarihî ve kültürel mirasını derinlemesine inceleyerek, bize geçmişimizin ışığında yolculuk etme fırsatı sunuyor. Almaz Yazberdiyev'in titiz araştırmaları ve derin bilgisi, bu kitabın her sayfasında parlıyor. Zerdüştlük dininden Avesta'nın Türkmen Türkçesine aktarılmasına, Parfiya İmparatorluğu döneminden Oğuz Orhon Yazıtları'na kadar, her bir konu titizlikle incelenmiş ve anlatılmıştır. Bu eser, sadece Orta Asya'nın tarihini ve kültürünü değil, aynı zamanda insanlığın ortak mirasını anlamak için bir rehberdir. Bu çalışma, sadece bilgi dolu bir kaynak değil, aynı zamanda gelecek nesillere bırakılacak önemli bir mirastır. Almaz Yazberdiyev'in emekleri ve vizyonu, bizlere geçmişimizi anlama ve geleceğimizi şekillendirme fırsatı sunuyor. Bu noktada, bu değerli eseri keşfetmek ve okumak için hepinizi davet ediyorum. Her bir sayfasında yeni bir keşif ve derin bir öğrenme
deneyimi sunan bu kitap, sizleri Orta Asya'nın gizemli dünyasına davet ediyor. Umarım bu eser, sizin için de benim kadar ilham verici olur ve Almaz Yazberdiyev'in büyük emeklerinin takdir edildiği bir dünyada yaşamamıza vesile olur.
Ancak bu vesileyle, Almaz Yazberdiyev'in aramızdan ayrılışının ardından, ona bir kez daha Allah'tan rahmet diliyoruz. Onun tutkusu ve özverisi, bize bu değerli eseri armağan etti. Bu kitap, onun anısını yaşatmak ve mirasını gelecek kuşaklara aktarmak için bir fırsattır. Almaz Yazberdiyev'in eseriyle birlikte, onun büyük emeğini ve katkısını da anıyoruz. Umarız bu kitap, onun ruhunu yaşatır ve bizlere rehberlik eder.