Geçmiş yıllarda olsa televizyon kanallarının günlerce yayın yapacağı bir şeydi bu. Ama bu kez sessiz, derinden gidiliyor. Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Irak’ın kuzeyinde yürüttüğü geniş kapsamlı sınır ötesi operasyondan bahsediyorum.
Bugüne kadar yapılanların belki de en büyüğü bu. Kahramanlık hikayelerini yazmaya sayfalar yetmez. Mürekkep damlası gibi yayılıyor. Buna rağmen Türk devlet aklı, diplomasisi, askeri tecrübesi bu kez sessiz kalmayı tercih ediyor. Sebebi şu: Irak ve Kuzey Irak’la yapılan her görüşme sonrasında sürecin bozulması için araya giren aktörler oluyor.
Her şeyin bir dengesi var. Son kertede bu harekat Irak-İran sınırından başlayıp Akdeniz’e uzanan büyük stratejinin bir parçası. Suriye sahasında bazı yenilikler de dikkat çekiyor. ABD, terör bölgesine hava savunma sistemi kuruyor, Ruslar Türk SİHA’larının bölgeye girmesine artık karşı çıkmıyor. Hepsini anlatacağım. Analizimi sahadan topladığım bazı bilgilerle besleyerek.
TERÖRİSTLER GÜNEYE KAÇIYOR
Cumhurbaşkanı Erdoğan “Kuzey Irak’ta kilidi yakında kapatacağız” demişti. Pençe-Kilit’in hedeflenen kontrol bölgeleri neredeyse tamamlandı, deniyor. Tespit edilen terör unsurları nedeniyle kimi zaman daha önce planlanmamış noktalara da giriliyor. Bu kapsamda Hakurk bölgesine, İran sınırına kadar uzanıldı.
Operasyon tamamlandığında Kuzey Irak’ta terör örgütünün cirit attığı ve sınırlarımızı tehdit ettiği bölgeler kontrol altına alınmış olacak. Teröristler bunu gördüğünden güneye kaçıyor. Ama Mehmetçiğin tuttuğu hattın arkasında da teröristler var. Bunlar da “hat içi” operasyonlarla etkisiz kılınacak (Ki bunların bir kısmı elebaşlarının güneye kaçtığını görünce teslim olmaya başladı.) Türk Silahlı Kuvvetleri’nin kontrol ettiği bölgenin bittiği yerde Irak sınır muhafızlarının görevi başlıyor. (Bu daha önce Irak makamları tarafından açıklanmıştı.) Böylece terör örgütü PKK’nın Mehmetçiğin bulunduğu bölgeleri hedef alması da engellenecek.
Peki, güneye kaçan teröristler ne olacak? O biraz Irak’ın meselesi. Dışişleri Bakanı Fidan’ın söylediği gibi, “PKK Irak’ın bir milli güvenlik sorununa dönüşüyor.” Nitekim Bağdat da geçtiğimiz günlerde resmi yazışmalarda PKK’dan “yasaklı örgüt” olarak bahsetme kararı aldı.
KÖYLERDEN ÇIKAN DİNLEME CİHAZLARI
Kuzey Irak’ta terörden temizlenen köylerle ilgili yapılan tespitler bir hayli ilginç. Terör örgütünün birçok köye yığınak yaptığı, sivilleri yerinden ettiği, cami, kilise gibi ibadethanelere yakın noktalarda mühimmat depoları kurduğu, Mehmetçiğin yaklaşması üzerine bu depoları patlattığı basına yansıdı. Köylerde ele geçirilen malzemeler arasında sinyal istihbarat için kullanılan dinleme cihazlarının olduğu da belirtiliyor. Terör örgütünün bazı devletler tarafından teknolojik olarak da beslendiği bir kez daha ispatlanıyor.
Operasyonla İran-Irak sınırındaki geçiş noktaları kapatılmış olacak. Ve en az bunun kadar önemli: Bağdat, Irak-Suriye sınırına duvar ve tel örgü çekmeye başladı. Aynı zamanda Türkiye gibi hendek de kazacağı söyleniyor. Böylece Irak-Suriye sınırının da terör örgütünün geçişlerine kapanması bekleniyor. Bu üç gelişme terör örgütünün Irak’taki faaliyetlerine ciddi bir darbe vuracak. ABD’nin daha önce uygulamaya koyduğu Suriye-Irak terör unsurlarını birleştirme stratejisinin de çöktüğünü böylece söyleyebiliriz.
SURİYE’DE ÜÇ ETMEN
Suriye konusu çetrefilli. Meseleyi belirsiz kılan bir kaç etmen var. Bir. ABD seçimleri ne olacak? Seçimin sonucu ABD’nin Suriye’deki varlığının ne olacağına ilişkin önemli ipuçları içerecek ve yeni durum analiz edilerek gerekli adımlar atılacak. İki. Türkiye-Suriye diyalog süreci ne yöne evrilecek? Üç. Rusya ve İran bu konuda nasıl bir pozisyon alacak.
Analizim; ABD seçimleri ve Şam’la diyalog sürecinde bir netleşme olmadan Ankara’nın mevcut statükonun dışına çıkmayacağı yönünde. Mevcut durumda Ankara; Suriye’den bir tehdit algıladığında nokta operasyonlarla hızlı bir şekilde müdahale ediyor, terör elebaşlarını ve örgütün altyapısını hedef alıyor, örgütün hareket etmesine imkan vermiyor. Bu durum elbette terör örgütü, ağustosa ertelediği sözde seçimleri yeniden yapmaya kalkarsa değişir. Terör örgütünün, -ABD yönetiminin gözünü korkutmak için- DEAŞ militanlarını serbest bırakmaya başladığına yönelik bilgiler geliyor. Bu da statükoyu değiştirebilir.
SAHADA İLGİNÇ, YENİ GELİŞMELER
Terör örgütü PKK’nın Suriye’deki elebaşı Ferhat Abdi Şahin, geçtiğimiz günlerde ilginç bir açıklama yaptı. Şam rejiminin kendilerine uzak durduğunu söyledi (ABD, bu ikisini konuşturmaya çalışıyor). Türkiye dahil tüm aktörlerle görüşmeye açık olduklarını belirtti. Bu yeni bir pozisyon. Örgüt, ABD’nin bölgeden çıkışına göre tavır almaya çalışıyor. Not edelim. Bunu ilerideki yazılarda mercek altına alacağız.
ABD, Suriye’nin kuzeyine hava savunma sistemi yerleştirdi. Bu gelişme Türk kamuoyunda “teröristlere hava kalkanı” şeklinde yorumlandı. Yanlış değil. Ama tabloyu tam olarak da anlatmıyor. O füzelerin hedefinin İran olduğu değerlendiriliyor. Amaç hem İsrail’i hem de ABD üslerini olası İran saldırılarından korumak. O halde ABD, İsrail’in Lübnan’a saldırmasını, çatışmanın yayılmasını bekliyor. Hazırlık yapıyor. Bunu da not edelim.
Suriye’de Türk-Rus ortak devriyelerinin yeniden başlayacağı iddia ediliyor. Güvenilir kaynaklar “Başlayabilir” diyor. Daha önce Ruslar, M4 karayolunda ortak devriyeye “saldırı ihtimali” nedeniyle karşı çıkıyordu. Şimdi onlar istekli davranıyor. Suriye sahasında Türk-Rus ilişkileriyle ilgili “Rusya artık bize çok sıcak davranıyor” notu düşülüyor. Ruslar, Suriye’de kontrol ettikleri hava sahasına Türk SİHA’larının girmesine -artık- ses çıkarmıyor. Kelime oyunu yaparsak, “radarları çalıştırmıyor” da diyebiliriz. Bu da yeni bir durum. Suriye çetrefilli, hareketli ve dengeler değişiyor.
Yazar: Yahya Bostan
