Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun, 5 yıldır faaliyette olan Demir İpek Yolu’ndan Orta Koridor’u görmezden gelerek ‘Hayatımın en büyük projesi’ sözleriyle tanımladığı ‘Tarihi İpek Yolu'ndan şimdiye kadar 1,4 milyon ton yük taşındı. 2017’de Bakü-Tiflis-Kars Demir Yolu Hattı’nın açılmasıyla Türkiye, Orta Koridor’un ortasına kendini konumlandırdı.
Kılıçdaroğlu’nun görmezden geldiği hat, Marmaray üzerinden Avrupa’ya ulaşıyor. Koridor, Doğu’ya doğru ise demir yoluyla Gürcistan ve Azerbaycan’a, buradan da Hazar Denizi’ni aşarak Türkmenistan ve Kazakistan’ı geçerek Çin’e uzanıyor. Türkiye’nin uzun süredir büyük emek harcadığı proje kapsamında ilk ihracat treni 4 Aralık 2020’de Çin’e gitmek üzere İstanbul’dan yola çıkmıştı.
2017’de Bakü-Tiflis-Kars Demir Yolu Hattı’nın açılmasıyla kesintisiz hale gelen Orta Koridor’da ticaret rakamları da her geçen yıl hızla yükseliyor. Hatta ilişkin rakamlara; 2022 yılında ülkelerin Orta Koridor üzerinden kargo taşımacılığı yaklaşık yüzde 41 artarak 3,9 milyon tona ulaştı. Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu Hattı’nın devreye girdiği ve Orta Koridor hattının tamamlandığı 30 Ekim 2017’den 22 Mayıs 2023’e kadar Orta Koridor’dan demir yolu ile toplam 2 bin 185 trenle 37 bin 972 vagon içerisinde 45 bin konteynerle 1 milyon 463 bin ton yük taşındı.
Orta Koridor üzerinden yapılan ihracatta öne çıkan ürünlere bakıldığında ise, Türkiye’den Kazakistan, Azerbaycan, Gürcistan, Özbekistan, Türkmenistan, Kırgızistan ve Rusya’ya; İnşaat malzemesi, demir cevheri, manganez, boraks, beyaz eşya, gıda maddesi, temizlik ürünleri, mermer, MDF, soya küspesi, oto yedek parçası gönderiliyor. Yine ithalat tarafında ise, ülkemize silikon, kağıt, demir- çelik ürünleri, rulo sac, bakır katot, çinko, gübre, feldspat, kimyasal ürünler, elektronik eşya, tahıl, hububat, yem ve ceviz taşınıyor.
Atılan somut adımları görmezden gelen Kılıçdaroğlu’nun, Türkiye’nin yanı sıra diğer Türk devletlerini de kalkındırmayı vadettiği söz konusu projesini Azerbaycan değil de İran üzerinden çizmesi Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in de tepkisini çekti. Orta Koridor’un temellerinin yıllar önce atıldığının altını çizen Aliyev, “Azerbaycan’ı bu stratejik projenin dışında bırakmak isteyenler var. Onların hevesleri kursaklarında kalacak” dedi. Öte yandan Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu da Kılıçdaroğlu’nun proje çıkışına, “AK Parti hükümetlerinin Türkiye’ye kazandırdıklarının hayalini bile 2 sene gecikmeyle kurması, ülkemiz ve milletimiz adına son derece üzücü ve düşündürücüdür” şeklinde tepki göstermişti.
Çin’den Avrupa’ya ulaşan üç büyük ticaret yolu göz önüne alındığında bir konteynerin; Orta Koridor’dan, yani Türkiye üzerinden 7 bin kilometre mesafe katederek Avrupa’ya ulaşması 15 gün, Kuzey Koridor’dan, yani Rusya üzerinden 10 bin kilometre mesafe katederek Avrupa’ya ulaşması 18-20 gün, Güney Koridor’dan, yani Süveyş Kanalı üzerinden 20 bin kilometre katederek Avrupa’ya ulaşması ise 45-60 sürüyor.
Orta Koridor hem jeopolitik konumu hem de küresel gelişmelerin etkisiyle hattı dünya genelinde geleceğin lojistik planlamalarının ana unsuru haline geliyor. Bu hat sayesinde, Çin’den Avrupa’ya yük taşıma kesintisiz ve en kısa güzergahla yapılır hale geldi. Avrupa ile Çin arasındaki ticaretin 850 milyar dolara ulaşması hattın ne boyutta bir ticarete ev sahipliği yapacağını ortaya koyuyor.
Türkiye’den Çin’e gidecek ilk ihracat treni 4 Aralık 2020 tarihinde İstanbul’dan yola çıkmıştı. Marmaray’dan geçerek Bakü-Tiflis-Kars Demir Yolu Hattı ve Hazar Geçişli Doğu-Batı Orta Koridor üzerinden Çin’e ulaşan tren, 8 bin 693 kilometre yol alıp, 2 kıta, 2 deniz ve 5 ülke geçerek yükünü 19 Aralık 2020’de Çin’in Şian şehrine ulaştırmıştı. 17 Nisan 2020’den itibaren düzenli olarak her gün yük taşımacılığı başlatılan Marmaray Boğaz Tüp Geçişi’nden 6 Kasım 2019’da Çin transit treninin geçmesi uluslararası demir yolu yük taşımacılığında milat olmuştu. Çin’den Avrupa’ya ilk transit tren, Demir İpek Yolu olarak adlandırılan Orta Koridor ve BTK Demir Yolu Hattı’nı kullanarak Türkiye’ye 12 günde, Marmaray Boğaz Tüp Geçişi ile de Çekya’nın başkenti Prag’a toplam 18 günde varmıştı.